Paris'in modası var, Kopenhag'ın tasarımı var, Berlin'in kulüpleri var.
Eski Soğuk Savaş sığınaklarındaki parti gecelerinden, her şeyin geçerli olduğu ve yalnızca telefonların yasaklandığı etkinliklere kadar, Almanya'nın başkenti özgür ruhları kendine çekiyor ve dünyaya nasıl parti yapılacağını gösteriyor.
Almanya'nın Mart 2024'te Berlin'in tekno sahnesini ulusal somut olmayan kültürel miras listesine eklemesinin nedeni tam da budur.
Ancak Kasım ayında, şehrin kulüplerini temsil eden kar amacı gütmeyen kuruluş, Berlin'deki hızla artan kiralar, demografik değişiklikler ve soylulaştırma nedeniyle şehirdeki yaklaşık 250 kulübün yarısının 2025 yılına kadar kapanma riskiyle karşı karşıya olduğu konusunda uyarıda bulunan bir rapor yayınladı. Dokuz ay önce kulüp sahipleri arasında yapılan anketten bu yana bu sayı iki katına çıktı.
Her ne kadar pek çok manşet “partinin sonu” olarak ilan edilse de, Berlin'in kulüp kültürü aktif olarak turistlere tanıtılıyor. Geçen ay, şehrin İngilizce sanat ve kültür dergisi The Berliner da şehrin kulüp sahnesine yer verdi.
Raporu yayınlayan Kulüp Komisyonu sözcüsü Emiko Gejic'e göre “Berlin kültürünün ölümü” olarak tanımladığı konu yeni değil. Kültürel alanların soylulaştırılması ve fiyatlandırılması yıllardır devam ediyor.
Gejic'e göre yeni olan, bazı kulüp sahiplerini havlu atmak zorunda bırakan, Kovid-19 salgını, enflasyon, artan işletme maliyetleri ve azalan ziyaretçi sayısının neden olduğu mali zorluklar.
Kamuya duyurulan son kapanış Watergate'ti. 22 yılın ardından Kreuzberg kulübü, artan ekonomik baskıya yenik düşerek geçen yılbaşında kapılarını kapattı.
Bazı kulüpler birbiri ardına başka sorunlarla karşılaştı. Bu sorunlardan bazıları onları kapanmaya zorladı, bazıları ise varlıklarını tehdit etti.
Gejic, Berlin'in Rummelsburg mahallesine yönelik yenileme planının Rummels Bucht kulübünü Eylül 2020'de kapanmaya zorladığını söyledi.
A100 otoyolu genişletme projesi Renate, Else, Neue Zukunft, About Blank, Oxi ve Club Ost gibi kulüpleri tehdit edecek.
Rumen girişimci Ani Anca, 10 yıldır gece kulüplerinde eğlenmek için Berlin'e geliyor. Başlangıçta Berlin'in “kulüplerin mekânı” olarak tanınmasından etkilendiğini söylüyor.
Yıllar önce Burning Man'de tanıştığı bazı Berlinliler onu, artık kapalı olan Rummelsbucht'un hemen aşağısındaki depo tarzı büyük bir mekan olan Sisifos'a götürdü.
Anca, “Sisifos hiç yaşamadığım bir şeydi” diyor ve şöyle devam ediyor:
“Yani cumartesi gecesiydi ve çarşambadan beri orada olan insanlarla tanışmıştım.”
Anca, insanların sanki bir festivale hazırlanıyormuş gibi kulübe geldiklerini, yanlarında yedek kıyafet, havlu ve yiyecek getirdiklerini söylüyor.
“[Berlin’deki] Kulüpler, karanlık bir zindandan eğlenceli bir kış evine kadar kendinizi farklı dünyalara kaptırabilmeniz için tasarlandı. “İnsanlar farklı dünyalar arasındaki bu yollarda yürürken, birçok konuşma kendiliğinden ortaya çıktı.”
Şehrin kulüp kültürünün sona erdiğiyle ilgili son haberler nedeniyle Anca, Berlin'i neyin beklediğini merak eder. Ancak kulübün sadık bir taraftarı olmasına rağmen, değişimin gelmesine şaşırmadı.
“Berlin'i düşünüyorum [kulüp] Anca, “Kültürün gerilemesinin birçok farklı nedeni var” diyor ve şöyle devam ediyor:
“Öncelikle nesiller arasında bir değişim var. Bildiğimiz gibi Y kuşağından sonra gelen Z kuşağı çok daha sağlıklı bir yaşam tarzına sahip. Birçoğu alkol ve diğer maddeleri kullanmıyor ki bunları göz ardı edemeyiz. Berlin'in kulüp kültürünün ayrılmaz bir parçası.”
Başka bir Kulüp Komisyonu raporu, kulüp sahiplerinin belirttiği gibi kalabalığın ortalama yaşının aslında 30 yaşında olduğunu ortaya çıkardı. Kulüplere gidenlerin yalnızca yüzde 9'unun 18 ila 21 yaş arasında olduğu tahmin ediliyor. Toplam gelen seyirci sayısında ise kulüplerin yüzde 52'sinde düşüş yaşandı.
Tom Boerman ve Elena Kunze, Electric Social adını verdikleri kulüple, geceye saat 02:00'de başlamak veya geceyi orada geçirmek istemeyen, yasa dışı madde kullanmak istemeyen kişilerin hedef kitlesini hedefliyor.
Her zaman kalabalık olan Alexanderplatz'ın hemen köşesinde yer alan bu arcade bar, grup etkinliklerini ve rahatlatıcı bir oyun akşamını tercih eden genç kalabalığa hitap etmektedir.
Boerman kendini kulüp sahipleriyle özdeşleştiriyor ancak Berlin'de kulüp kültürünün ölmekte olduğu yönündeki korkular ona göre fazlasıyla abartılıyor.
Boerman, eğlence sektörünün aleyhine çalışan birçok değişim etkeninin bulunduğunu ve bunların belirsizlik getirdiğini söylüyor:
“Bunun strese ve karamsarlığa yol açması doğal ama Berlin bir kulüpler şehri. Kulüpler her zaman var olacak. Ve bu zorluklar sadece kulüpleri etkilemiyor. Barları, restoranları ve tüm eğlence dünyasını etkiliyor. Bulmalıyız. Berlin'de eğlenceyi bir bütün olarak desteklemenin bir yolu.”
Hem Boerman hem de Kunze, pandemiden bu yana artan kiraların ve şehrin parti ortamındaki değişikliklerin kulüpleri etkilediğini söylüyor. Örneğin Kunze, artan bira fiyatlarının insanları gecede yalnızca bir içki içmeye zorladığını söylüyor.
Kunze, “Kulüpler bu şekilde ayakta kalamaz. Özellikle masalarda her saat başı alkol şişeleri satılan bu yerler” diyor.
Boerman, sonuçta kulüplerin uzun süredir hayatta kalmaları için gerekli olan düşük kiraları ödeyerek daha önce terk edilmiş alanları artık satın alamayacaklarını veya muhafaza edemeyeceklerini savunuyor.
“Şehrin eteklerinde boş veya terk edilmiş bir arazide bulunan ve kapısında 12 saat boyunca hat bulunan başka hangi işletme var?” diye soruyor. Ancak Berlin kulüplerinin yakın zamanda yok olacağına inanmıyor.
“Kolay olmayacak ama eminim kulüpler adapte olacak ve ilerlemenin bir yolunu bulacaktır.”
