İnsan hücrelerinden yapılan minik canlı robotlar bilim adamlarını şaşırttı. Araştırmanın yazarlarından biri üniversitede doktora öğrencisi olan Gizem Gümüşkaya’dır.
ABD’deki bilim insanları, insan hücrelerinden laboratuvar ortamında hareket edebilen küçük canlı robotlar üretti.
Uzmanlara göre bu robotlar bir gün yaraların ve hasarlı dokuların iyileşmesine yardımcı olabilir.
Yaşayan robotlar, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Tufts Üniversitesi’ndeki Wyss Enstitüsü ve Harvard Üniversitesi’nden bir ekip tarafından geliştirildi.
Bilim insanları geliştirdikleri canlı robota “antrobot” adını verdi.
Araştırma, daha önce Afrika pençeli kurbağa (Xenopus) embriyolarından elde edilen kök hücrelerden ilk yaşayan robotları (xenobotlar) yapan aynı bilim adamlarının çalışmalarına dayanıyor.
Son yıllarda bilim insanları kurbağa deri hücrelerini kullanarak kendilerini iyileştirebilen ve güçlendirebilen minik, canlı robotlar ürettiler.
Bilim insanları bu organizmalara Xenobot adını verdi çünkü bu isim, hücrelerin ait olduğu kurbağa türü Xenopus laevis’ten geliyor.
Aralarında Türk araştırmacı Gizem Gümüşkaya’nın da bulunduğu ekibin yaşayan robotlar üzerine yaptığı çalışma Advanced Science dergisinde yayımlandı.
Araştırmanın akademik yazarlarından biri olan biyoloji profesörü Michael Levin, “Bazıları ksenobotların özelliklerinin embriyonik ve amfibi olmalarına bağlı olduğunu düşünüyordu” dedi. değerlendirme yapıyor.
Bu fikre katılmadığını belirten Levin, “Bunun embriyo olmakla bir ilgisi olduğunu düşünmüyorum. Kurbağa olmakla bir ilgisi yok. Bunun canlıdan çok daha genel bir özellik olduğunu düşünüyorum” diyor. ve şunu ekliyor:
“Vücudumuzdaki hücrelerin sahip olduğu tüm yeteneklerin farkında değiliz.”
Levin, antropobotların canlı olmasına rağmen tam bir yaşam döngüsüne sahip olmadıkları için tam teşekküllü organizmalar olmadıklarına dikkat çekiyor:
“Bize çalıştığımız şu katı ikili kategorileri hatırlatıyor: Bu bir robot mu, bu bir hayvan mı, bu bir makine mi? Bu tür şeyler işimize pek yaramıyor. Bunun ötesine geçmemiz gerekiyor.”
Araştırma sırasında bilim insanları, farklı yaş ve cinsiyetteki anonim bağışçılardan trakeadan (nefes borusu) elde edilen yetişkin insan hücrelerini kullandı.
Araştırmanın yazarlarından Tufts Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Gizem Gümüşkaya, araştırmacıların bu hücre tipine odaklanmasının sebebinin, Kovid-19 ve akciğer hastalıkları üzerine yapılan çalışmalar sayesinde erişimin nispeten kolay olması olduğunu söylüyor.
Daha da önemlisi Gümüşkaya’ya göre bu, bilim adamlarının hücreleri hareket ettirebilecek hale getireceğine inandıkları bir özellik.
Bu arada geliştirilen antibotlar birbirinin aynısı değil.
Bazıları küresel ve tamamen kirpiklerle kaplıyken, diğerleri daha çok futbol topuna benziyor ve laboratuvar ortamında 60 güne kadar hayatta kalabiliyor.
REKLAMLevin ve Gümüşkaya, son çalışmada ana hatları verilen deneylerin erken aşamada olduğunu ve amacın antropobotların tıbbi uygulamalara sahip olup olamayacağını belirlemek olduğunu söyledi.
