Libya’nın doğusunda, Akdeniz kıyısında yer alan, kuzeyde Akdeniz ve güneyde Yeşil Dağ tepeleriyle çevrelenen ve ortasından vadi geçen Derne, sel sularının etkisiyle büyük bir felakete uğradı.
Derne’yi ikiye bölen vadi, “Daniel” fırtınasının neden olduğu yağmur sularıyla doldu ve su seviyesi eşi benzeri görülmemiş bir şekilde yükselerek vadideki suyu tutan en önemli iki baraj üzerinde muazzam bir baskı oluşturdu ve sel suları barajların çökmesine neden oldu.
“İki baraj çöktü. Bu, tam bir felaketti”
Libyalı tarihçi Ferac Davud ed-Dernavi, Derne’nin yarısının vadinin alt tarafında kalması nedeniyle kentteki maddi zararın ve ölümlerin çok olduğunu belirtti.
Derne’nin, kentin güneyinden gelen tüm yağmur sularının döküldüğü bir noktada olduğunu ifade eden Dernavi, “Daniel fırtınasının etkili olmasının ardından kentte yağmur sularını tutan iki baraj çöktü. Bu, tam bir felaketti” dedi.
Tehlike devam ediyor
Derne vadisinin şehrin simgesel yapılarından olduğunu ancak daha önce de benzer afetlere neden olması sebebiyle bölge sakinleri için sürekli bir tehlike oluşturduğunu aktaran Dernavi, 1941 yılında İkinci Dünya Savaşı sırasında da büyük bir sel yaşandığını ancak savaş nedeniyle yaşanan ölümlerin o zamanlar çok gündem olmadığını kaydetti.
Dernavi, 1959 yılında yaşananları anlatarak, “Vadideki su seviyesinin yükselmesi nedeniyle büyük bir sel meydana geldi. Yüzlerce kişi yaralanırken ve hayatını kaybederken, bölgedeki birçok ev yıkıldı” ifadelerini kullandı.
Bölgede 1968 ve 1969 yıllarında da sellerin meydana geldiğini belirten Dernavi, “Ancak, kayıtlarda o döneme yönelik bir kayba rastlanmıyor” şeklinde konuştu.
Barajlar da felaketleri engelleyemedi
Dernavi, Libya’da yerel yetkililerin vadiden kaynaklı doğal afet tehlikesini engellemeye çalışarak barajlar inşa ettiğine ancak felaketlerin yine de sürdüğüne dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“Dün çöken barajlar, yani El-Bilad ve Bumansur barajları 1986 yılında inşa edilmiş. O dönemde baraj sularının kanalizasyondan sızması sonrasında yine sel felaketi meydana gelmiş ve insanlar zarar görmüş.”
Bölgedeki sel felaketlerinin yakın zamanda da sürdüğünün altını çizen Dernavi, “Yerel yetkililerin 2011 yılında şiddetli yağışlar nedeniyle biriken suyu boşaltmak için baraj kapaklarını açmasının ardından vadiyi sel suları bastı ve şehir neredeyse tamamen sular altında kaldı” diye konuştu.
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Yollar ve Köprüler Dairesi Başkanı Hüseyin Suveydan, ülkenin doğusunda şehir ve köyleri bağlayan çok sayıda yol ve köprünün çöktüğünü bildirmişti.
Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, sel felaketi nedeniyle dün ülke genelinde 3 günlük yas ilan etmiş, Libya Başkanlık Konseyi de kardeş ülkelere ve uluslararası kurumlara sel felaketinden zarar gören bölgeler için yardım çağrısında bulunmuştu.
Ülkenin doğusunda meydana gelen sel felaketinde ölenlerin sayısının 3 bini geçtiğini söyledi. Kızılhaç, Libya’daki sel felaketinde kayıp kişi sayısının 10 bine ulaştığını duyurdu.
Libya’nın doğu bölgelerindeki yağış miktarının son “40 yılın en yüksek seviyesinde” olduğu ifade ediliyor.
